Op donderdag 14 januari wordt er bij de Roze Salon Haarlem een lezing gehouden: Sodomieten vervolging in Haarlem gedurende de achttiende eeuw. Je bent van harte welkom vanaf 16.30 uur in Binnensteeds aan de Nieuwe Groenmarkt 20 te Haarlem! De lezing begint om 17.30 uur en zal 20 tot 30 minuten duren.
Meer informatie over de lezing:
De stomme zonde: Sodomieten vervolging in Haarlem gedurende de achttiende eeuw
Presentatie: Hans van Felius, werkzaam bij het Noord-Hollands Archief en een expert op het gebied van archiefonderzoek, over de sodomietenvervolging in Haarlem in de achttiende eeuw.
Door de arrestatie in 1730 van een onaangepaste burger van Utrecht stak in de Nederlanden een storm op die voor honderden mensen vervelende, zelfs noodlottige gevolgen had. Om opsluiting in het verbeterhuis te voorkomen zette hij de autoriteiten op het spoor van een wijd verbreid netwerk van ‘sodomieten’, mannen die met andere mannen seksuele handelingen verrichtten. Volgens de toen geldende wetgeving waren die handelingen verboden en als aan bepaalde voorwaarden voldaan was stond er zelfs de doodstraf op. Van de vervolgens in Utrecht opgepakte mannen werden er achttien ter dood gebracht. Verhoren leverde de namen op van vele –en soms zelfs zeer prominente– mannen buiten Utrecht op. En de vervolging verspreidde zich als een olievlek over de rest van Nederland. Al snel leerde het Haarlemse stadsbestuur de vreselijke waarheid kennen: ook in Haarlem werd met een beschuldigende vinger gewezen. En niet naar de minsten, want onder de beschuldigden bevonden zich naast gewone burgers ook enkele leden van het stadsbestuur.
Wat waren de gevolgen voor de beschuldigden? Hoe reageerde men op deze zaak in de stad Haarlem. Verder is gebleken dat de vervolging niet stopte bij de periode 1730-1733. Ook later in de achttiende eeuw kwam in Haarlem vervolging wegens sodomie voor. Maar voor 1730 lijkt vervolging in Haarlem gedurende lange tijd niet voor te komen. Dat is uitzonderlijk, want uit onderzoek elders is bekend dat dit in steden als Amsterdam en Rotterdam wel anders was. Hoe uitzonderlijk was Haarlem in dit geval en zijn daar wellicht redenen voor te bedenken. Dit alles komt tijdens de presentatie aan de orde.
Met medewerking van het Noord Hollands Archief
